Een goede dokter – Dokter Es
Wat maakt een goede dokter? Deze vraag stond ooit eens centraal tijdens een communicatie practicum tijdens mijn opleiding geneeskunde. Er volgde diverse antwoorden: een dokter moet eerlijk zijn, betrouwbaar, slim, kundig, betrokken, gepromoveerd, begaan met zijn patiënten.
En welke eigenschappen maken dat patiënten iemand als een goede dokter omschrijven? De antwoorden kwamen redelijk overeen, maar met meer nadruk op: vriendelijk, meedenkend, betrokken. Al snel kwamen we tot de conclusie dat iemand nog zo’n goede dokter kan zijn in de ogen van medecollega’s, maar zo niet wordt gezien door zijn patiënten bij een onvriendelijke bejegening of sterk paternalistische houding. Ofwel communicatie.
"Er was een oude breuk te zien..."
Ik moest aan bovenstaande denken toen een vrouw van middelbare leeftijd mijn
spreekkamer binnen kwam manken. “Ik wil een second opinion! Wat een ongelooflijke eikel was dat waar je me naar toe gestuurd hebt! Hij heeft me niet eens gezien. Wat denkt ie wel niet!” Tijdens een eerder consult ruim twee maanden geleden had ik deze dame met enkelklachten doorgestuurd naar het trauma spreekuur van de orthopeed. Ze had een ongeluk gehad, tijdens de covid periode, en wilde de artsen/ziekenhuizen niet belasten met haar gezwollen enkel/voet. Ze hoopte dat de klachten vanzelf zouden oplossen, maar helaas, na inmiddels vijf maanden was deze nog steeds dik en kon ze er geen tien minuten mee lopen. Mevrouw was geen frequente spreekuur bezoeker, wilde ‘de zorg’ tijdens covid niet tot last zijn en hoopte dat ze op haar beurt nu snel van haar klachten zou worden verlost door de orthopeed. Deze had helaas slecht nieuws voor haar: er was een oude breuk te zien en waarschijnlijk een pees gescheurd met als gevolg verkorting van de spier, welke nu niet meer eenvoudig gerepareerd kon worden. “’Kom over een paar maanden maar weer terug!’ Ja, daar heb ik wat aan!”, brieste ze.
"Dit kon geen goede dokter zijn."
Mevrouw was verslagen, maar ook ontevreden. Ik informeerde naar het gesprek met de orthopeed. Ze vertelde me dat ze vooral zijn arts-assistent (orthopeed in opleiding) had gesproken, “zelf had hij niet eens de moeite genomen om een hand te geven”. “Mocht ook
niet door covid”, vulde ze aan, “maar hij heeft amper aan mijn been gevoeld en hij was erg kortaf!” Dit kon geen goede dokter zijn, ze wilde een andere orthopeed.
Liefst in een ander ziekenhuis, want een vriendin had eenzelfde ervaring. Samen bekeken we de brief die de arts-assistent namens zijn supervisor (de orthopeed) had opgesteld, ze had behoorlijk wat onderzoeken gehad, mijns inziens leek het probleem goed in kaart gebracht en we konden ons zelfs allebei vinden in de conclusie en het beleid. Uiteindelijk lachten we samen om een grapje dat orthopeden vaak één vraag stellen aan hun patiënt: ‘Mag ik u opereren? Zo niet, dan kunt u nu weer gaan.’ En dan kan het nog een fantastisch kundige orthopeed zijn! Hoewel ze zich geen uitleg kon herinneren omtrent wat er aan de hand is, gaf ze aan dat er inderdaad iets gezegd was over fysiotherapie en een vervolgconsult. Enigszins beschaamd voegde ze eraan toe dat ze het advies in de wind had geslagen en nog geen therapie had
gehad.
Bovenstaande casus is een voorbeeld van miscommunicatie. De orthopeed kan zich vast een levendige voorstelling maken hoe belemmerend haar klacht is en begrip hebben gehad voor haar relatief late presentatie, maar wanneer mevrouw zich niet gehoord voelt, veroordeelt en zelfs twijfelt of de orthopeed wel begrijpt wat er aan de hand is, zal ze zijn advies ook niet aannemen. En daarbij, kon hij haar hulpvraag beantwoorden? Wat waren haar verwachtingen ten aanzien van het consult? Wanneer ik doorvraag, geeft ze aan dat ze over twee maanden al een pelgrimstocht hoopt te gaan maken, waarbij ze zich (nog steeds) afvraagt, of dat haalbaar is. Ze had behoefte aan concrete informatie, over de haalbaarheid van de tocht, dit jaar of ooit. Zou ze ooit weer in staat zijn om lange wandelingen te maken?
Achter boosheid en frustratie vind je vaak angsten en verwachtingen. Het helpt om deze in een gesprek boven water te brengen.
Voor de volgende blog van dokter Es willen we je graag een vraag voorleggen.
Wanneer had jij een miscommunicatie met een arts?
Help mee om problemen met je arts/hulpverlener in kaart te brengen en vul het vragenformulier in!
Ik heb inmiddels al erg veel miscommunicatie met artsen gehad. Wat me het meest stoort is wanneer iemand niet echt naar je luistert en je niet serieus neemt maar er van uitgaat dat hij/zij het zelf beter weet. Bijv in contact met een psychiater die mij neuroleptica had voorgeschreven. Na 2 maanden vroeg hij of ik het nog wel nodig had. Ik zei dat ik dat niet wist. Maar dat stoppen op dat moment niet wenselijk was omdat ik net thuis was na paar weken afwezigheid en ik slechte ervaringen had met plotseling stoppen dus graag langzaam wilde afbouwen. Zijn reactie: ik had hem niet overtuigd, hij weigerde mij de medicatie nog langer voor te schrijven en ook om het beleid over te dragen aan de huisarts omdat hij daar niet achter stond. In paniek heb ik de huisarts gebeld en zij heeft het toen wel voorgeschreven. Het gevolg was echter dat ik toen 2 jaar lang heb doorgeslikt omdat zij niet genoeg kennis had om me te helpen met afbouwen en ik moest wachten op een nieuwe psychiater. Terwijl ik het in principe eens was met de 1e psychiater dat ik de medicatie niet te lang wilde slikken, alleen was het tijdstip en de manier waarop niet goed. In het verleden had ik nl ervaren dat ik veel last had van ontwenningsverschijnselen en na plotseling stoppen heb ik weken last gehad van heftige angst en paniek, zodanig dat ik niet meer alleen kon zijn.
Twee jaar terug kreeg ik na een kerkdienst hete thee over mijn been. Er liep een jongetje tegen me aan terwijl ik thee vast had. Hoewel de EHBO’er kundig handelde, was hij in zijn communicatie naar mij toe heel vaag. Ik zei hem duidelijk dat ik geen gevoel had in mijn been en niet pijn kon voelen. Hij reageerde daar helemaal niet op. Hij bleef maar zeggen dat het wel mee viel.
Ik voelde me door die reactie niet serieus genomen en een aanstelster. Door EHBO goed gekoeld maar toch een brandwond als gevolg.
Na een paar weken hem weer gesproken en mijn frustratie uitgesproken. En het gat in mn broek laten zien. Daar schrok hij wel van. Zei dat hij zeker wel begreep dat ik mijn been niet kon voelen. Hij wilde door zijn houding mij niet in paniek maken. Vandaar zijn rusige houding. Ik snapte hem uiteindelijk wel.
Heel blij dat ik het nog met hem kon nabespreken!
Miscomminicatie heb ik steeds over mijn pijnmedicatie..Ja ik slik 3xdd 200 mg tramadol.. vastgesteld door de pijnpoli en ik kan een prima leven lijden zonder al teveel ellende ( ik heb koude crps)
Maar het was een verassing als de huisarts weer had besloten dat ik moest afbouwen.. dan lag er gewoon een andere dosering klaar.. en door verhuizing een andere huisarts en die vond dat ook leuk
Inmiddels een formulier getekend bij de vervanger waarin staat dat ik zelf bepaal.. nou is het gewoon wat de pijnpolie voorschrijft… een hele fijne wetenschap