Slechts iets kleins – Dokter Es
Soms verschijnt er iemand op mijn spreekuur die nooit bij een arts komt. Zo ook deze keer. Ze wilde me slechts iets kleins laten zien, of ik er misschien een zalfje voor had. De assistente had bij de triage beschreven dat mevrouw meende een schimmeltje in haar mondhoeken te hebben en nu graag een arts wilde zien, omdat deze hardnekkig terug bleef komen, ondanks de miconazolcreme verkregen via de drogist.
Wat gespannen ging ze zitten, schraapte haar keel, likte vluchtig haar lippen en toonde me haar mondhoeken. “Zie je, daar kom ik dus voor, ik wil er graag vanaf! Het blijft maar terug komen… Het is maar iets kleins, maar erg irriterend!” Ik zou nu heel wijselijk kunnen benoemen dat het mogelijk veroorzaakt, dan wel in stand wordt gehouden door het frequent likken van de lippen. Maar iets in me gaf aan dat dat een enorme anticlimax zou zijn van de moeite die ze had genomen om een keer een afspraak met de huisarts te maken. Ik besloot achterover te leunen en nog even stil te blijven. Wonderlijk wat dat soms doet met een gesprek. Het geeft vaak iets van spanning, waarop een stukje meer uitleg volgt door de ander. “Ja het is slechts iets kleins,” ratelde ze verder. “Je hebt vast meer belangrijkere dingen te doen..”
"Ergens vormt deze klacht een druppel die de emmer doet overlopen..."
Ik bespeurde een lichte paniek/ongemak in haar ogen. “Het is goed dat je komt. Ik kan me voorstellen dat je hier graag blijvend vanaf wilt en een afspraak maakt. Ik vernam dat je zelf al bent gaan smeren met miconazol, maar de plekken blijven terugkomen. Is er iets waar je dat aan wijt? Wat maakte dat je vanmorgen een afspraak maakte?” “Nou, ik ben bekend met een droge huid, en wat eczeem. Ook dat vlamt nu op. Ik slaap er ’s nachts niet van. Het jeukt ook zo. Mijn eigen lichaam laat me in de steek!” Tranen sprongen in haar ogen. “Net nu ik al mijn aandacht nodig heb op mijn werk!” De klachten zaten haar echt goed in de weg, maar er was meer…
Op zulke momenten gaat er van alles door mijn hoofd. Wat speelt er in iemands leven? Mis ik iets? Hoe is het met haar naasten? Zijn er zorgen? Wat voor werk doet ze? Wat stond er ook alweer precies in de voorgeschiedenis? Ergens vormt deze klacht een druppel die de emmer doet overlopen, danwel heeft het een hele emmer heeft kunnen vullen. Een handige techniek is daarbij iemand zijn/haar eigen woorden, die jou opvielen, terug te ‘papegaaien’. Een ogenschijnlijk probleem aan de oppervlakte, kan in het onderbewuste van alles losmaken en flinke zorgen veroorzaken. “Je eigen lichaam laat je in de steek?” “Ja, ik pik alle verkoudheden op, heb al weken diarree, heb dagelijks hoofdpijn en nu dit ook nog.” “En hoe komt dat denk je?” Gevaarlijke vraag… Ik slik hem nog even in. “Hoe gaat het verder met je?” “Nou niet zo goed dus… Anders zat ik hier niet.” Ze slaat een diepe zucht, zakt wat in elkaar in de stoel en kijkt naar haar friemelende handen.
"Ja... Ik heb het vermoeden dat mijn man iemand anders heeft."
“Zo te horen heb je behoorlijk wat te verduren van je lichaam. Maak je je zorgen?” “Ja… Volgens mij heb ik het verpest. Ik heb zoveel last van stress. Volgens mij heeft mijn immuunsysteem het begeven. Ik voel me helemaal niet meer mezelf. Kan ik dat laten nakijken?” “Stress?” Blijf ik papegaaien. “Ja…” Stilte. Deze keer is het aan mij om een voorzichtige aanmoediging te doen.
Ik leg uit dat we als huisarts niet alleen wratten en schimmeltjes behandelen. Dat we graag horen wat er speelt in iemands leven. Opdat we samen kunnen kijken naar oplossingen als je die zelf niet meer ziet of wat steun kunt gebruiken. “Ja… Ik heb het vermoeden dat mijn man iemand anders heeft.”
‘Slechts iets kleins’. Ofwel een lichamelijke, objectiveerbare, kleine kwaal, welke je eindelijk toestemming verschaft om eens langs de huisarts te gaan, in de hoop troost te vinden vanwege een groter, onderliggend, vaak onzichtbaar, lijden.